ВОВЕДЕНИЕ БОГОРОДИЧНО

во храмот Ерусалимски
4 Декември

Кога девојчето Марија наполни три години, Јоаким и спомна на жена си за нивното ветување пред Бога за детето и веднаш порача: “Повикајте избрани, добри израелски девојки, нека секоја си земе по една незапалена свеќа, и да го поведеме девојчето во храмот. Кога ќе го поведеме за во храмот, да внимаваме да не се сврти тоа наназад ниту еднаш, да би копнеело срцето нејзино само за храмот Господов.“

Ана го исполни неговото барање, како што беше и рекол. Сите заедно отидоа во храмот и принесоа жртва.

Кога беше воведена во храмот Господов, Марија, одеднаш сама се искачи до петнаесетата скала, без да се сврти и да погледне наназад и без да побара помош од своите родители, како што секогаш прават малите деца. Тоа многу ги изненади присутните, и самите свештеници останаа воодушевени.

Првосвештеникот Захариј го пресретна девојчето, го зеде во своите раце, му ја покажа Светињата над Светиите, го благослови и рече:

“Таа ќе го прослави Твоето Име, Господи, помеѓу народите. Преку Тебе во последните денови таа ќе го каже избавувањето на израиловите синови.“
И тој го стави девојчето да седне на третата степеница во олтарот.
И Господ Бог ја испрати Својата благодат врз нејзе. Кога го исправија на нозете, тоа почна да си игра.

Јоаким и Ана го оставија своето девојче Марија да биде во храмот со други израилеви девојки, кои без прекин и ден и ноќ Го прославуваа Бога, и се вратија во својот дом, исполнети со голема радост.

Марија остана во храмот, каде го исполнуваше својот живот, раката на Ангелот Господов ја чуваше и бодреше, целиот народ Израилев и се восхитуваше. Животот нејзин тука беше живот за Бога.

Таа, стана мила за целиот Израилев дом, бидејќи сеуште како мало девојче одот и беше сигурен, говорот непогрешив и молитвата нејзина кон Бога беше сесрдечна, и многумина кои ја среќаваа, со кого беше секојдневно гледаа на нејзе веќе како на возрасна. Молитвите ги продолжуваше како да изгледаше триесет годишна. Лицето и сјаеше како чист, бел снег – тешко беше да се задржи човечкиот поглед на нејзе. Грижливо и вешто предеше и шиеше, дури и возрасните жени не можеа да го прават тоа, таа уште во таа кревка возраст вешто работеше.

Во храмот, таа стекна свој начин на живот. Од рано утро до три часот се отдаваше на молитва. Од три до девет часот преку денот предеше и шиеше. Од девет часот повторно отпочнуваше да се моли, се додека не и се јавеше Ангел Господов. Таа добиваше од раката на Ангелот храна и одново се оддаваше на уште поусрдна молитвена прослава на Бога.

Накрајот, заедно со поголемите девојки, кои како и таа што живееја во храмот, се одвојуваше со посебна молитвена прослава на Бога, во бденијата се оддадена, законот Божји и стана дел од животот, се исполнуваше се повеке со смирение, во пеењето на Давидовите псалми ги надминуваше сите, потоа беше пример за сите во својата нежна љубов кон Бога, со своето чисто целомудрие и во совршеното исполнување на сите добродетели. Бидејќи пречистата Дева беше одлучна, непоколеблива, настојчива и од ден во ден се повеќе се усовршуваше.

Никој, никогаш не ја виде разгневена. Никој, никогаш не ја слушна некого да оговара. Зборовите и беа благи, секогаш преку нејзината уста Самиот Бог зборуваше. Таа беше во постојана молитва, дозволувајќи законот Божји да се всади во нејзе. Беше посебно внимателна кон своите другарки, на првиот повик приоѓаше на помош, на игрите и смеата не и предаваше голема важност, и никој никогаш не открил никаква нејзина грешка. Непрестано го прославуваше Бога, дури и тогаш кога ја прославуваше некој, таа му одговараше со благослов: “Слава на Бога”. Оттогаш се до денес останал поздравот меѓу луѓето “Слава на Бога.”

Секојдневно јадење и беше само она, кое го добиваше од раката на Ангелот. Јадењето кое го добиваше од свештениците при храмот, им го поделуваше на бедните. Често и доаѓале ангели со кои таа зборувала и ги слушала со посебно внимание и нежност.

Така и животот кој го поминуваше во храмот Божји може да се нарече живот за Бога, а за луѓето, според зборовите на св. Јован Дамаскин, тој постанал висок пример на кроткост, смиреност и светост.

Во согласност на кажаното досега и св. Амвросиј Медиолански ја опишува како Дева не само во тело, туку и по дух, и тој и го насликува духовно-животворниот нејзин лик: по срце смирена, во зборовите богомудра, при разговорот умилкана, во зборувањето достоинствена, никого неогорчила, на секого добро правела, бедни неизбегнувала, никого не исмејувала. И надворешниот нејзин изглед го кажувало внатрешното, духовно совршенство. Секој ден постела, малку спиела, а кога легнувала, долго размислувала за прочитаното и на кого добро да направила. Тоа се спомнува и во една црковна песна – Богородичен, отпустителен тропар на IV глас за во недела навечер, и тоа повеќе пати во годината.

Потоа, по воведувањето во храмот на тригодишна возраст, до своето обручение, на околу дванаесет години, благословената и благодатна Дева била “воспитувана во светињата на светиите во храмот” и таму се облекла во премудрост, вера и безпрегорно девство. Тоа бара и едно објаснување: не се дозволувало понатака да живее во самиот храм, во живот на духовна атмосвера, каква храмот го создавала, таа требало да го продолжи својот живот надвор од храмот.

Ерусалимскиот храм бил опремен со околу триесет скромно подредени простории за живеење. Над нив имало уште триесет, а над нив и уште триесет – така сите вкупно биле деведесет. Во нив биле сместени најразлични лица, кој биле дирекно сврзани со храмот.
Одделно живееле девиците по периодот на послушанието до нивното посветување во служба на Бога; одделно вдовиците, ветувајќи пред Бога да не стапуваат во друг брак; назореите – отшелници. Имало посебни простории и за гости, посетители – поклоници. Во одделот за девици се наоѓала и собата на Пресвета Дева Марија, каде и поминувал вообичаениот секојдневен живот. Во храмот влегувале на молитвените часови за време на утрените и вечерни богослужби. Но воспитувањето не се извршувало само во храмот. Во целиот комплекс царувала длабока религиозност и богата духовност, во секоја просторија продолжувало религиозното воспитување. За благословената Марија се кажува, дека во одделни моменти била удостојувана да влегува и во Светињата на Светиите, за да ги принесува своите молитви во што подлабока религиозност, опкружувана со: ковчегот на Заветот, Плочите со десетте заповеди, жезолот Ааронов, стомната со мана и многу други светињи.

Во таков амбиент протекувал животот после воведувањето во храмот. Наведените поединости од Првоевангелието по Јакова по повод Воведувањето, и од псевдоевангелието Матеево, за текот на животот и во храмовните простории, земале големи податоци св. Отци на Црквата, во нивните трудови, беседи, поуки и молитви за Пресвета Богородица. Така ја создаваат религиозната служба за претпразнинството и за самиот празник, од кое се надахнувале црковните химнописци, со кои химни ги насладуваат душите на богомолците, ги заробувале со неискажаното свое поетско и молитвено внимание. Затоа го насочуваме вниманието на празникот.

Црквата Христова го одбележува на 21 ноември како еден од големите дванаесет вселенски празници. Има предание, дека уште од IV век, св. царица Елена издигнала храм во чест и слава на Воведение Богородично. Св. Гигорие Ниски (IV век) зборува во своите списи за таков празник. Цариградските патријарси Герман и Терасиј (VIII век) составиле поука за него. Георги Никомидиски и Василиј Македонски (IX век) напишале стихири, кои и денес се пеат.

Да го отвориме Минејот, за да ја напоиме својата душа и да го стоплиме своето срце со вера и благочестие, кои струјат од богослужбите на претпразнинството и празникот:
“Денес е голем претпразничен ден: се Воведува во храмот пречистата Богородица Марија, која Ангелите ја воспеваат, луѓето ја ублажуваат, а девојките ја спроведуваат во храмот Господов, весело носејќи ги запалените свеќи“ (слава и ниње светилен на празникот).
“Денес Богородица – сама во храмот Божји, се воведува, Захариј ја прима, Светињата над Светиите се радува, Ангелскиот лик торжествува, и ние со Гаврил празнуваме и пееме: Радувај се благодатна, Господ е со тебе“ (Слава и ниње на Господи возвах).

“Врснички девојки со запалени свеќи в раце ја спроведуваат кон храмот Приснодева и тие ги потврдуваат настаните на светлата духовна иднина: Зашто Богородица, – која е храм Божји, од мала се воведува во храмот со девичанска слава. Зашто од нејзе ќе се роди светлина на познание, која ќе го разнесе мракот на измамата“ (1-стихира на Господи возвах и 1-тропар од III песна на канонот).

“Родителите на Божествената Девојка, поткрепени од Божјата благодет, ја остават да се воспитува и да се исчува во храмот како чиста гулабица“ (канон, VI песна, 1-тропар).
“Ана молитвено воскликна во храмот со радост во устата: Ти ја доверувам, о Владико, мојата рожба, која ми ја даде, за да се овоплотиш од неа по големата Твоја милосрдност, и да го спасиш светот, кој си го создал, а нејзе да ја прославиш како своја Мајка“ (канон, IX песна, 3-тропар).

“Потоа рече Захариј: Слушни и Знај, старче мудри, со отворена и смела душа прими и воведи ја во светиот храм отроковицата, која ми е дар од Бога, бидејќи преку нејзе ќе се изврши спасението на сите“ (канон, VIII песна, 1-тропар).

“Дојдете сите верни да ја прославиме единствената непорочна, од пророците проповедана и во храмот воведена, вечно именувана Мајка, а истоимено постанала и Богородица. По нејзините молитви, Господи, подари ни мир и голема милост“ (слава и ниње на стиховните).

“Девојки – воспевајте, мајки – празнувајте, луѓе – прославувајте, свештеници – благословувајте ја Пречистата Мајка Божја, која уште од својата кревка возраст во храмот се воведе, за да стане свет Божји храм. Затоа, кога празнуваме духовно, да ја воспееме, зашто таа е закрилница на човечкиот род“ (ниње на седалниот 3-песна).

“Душите на сите праведници те ублажуваат, гулабице златна, зашто носиш спасение од духовниот потоп и благочестиво торжествуваш во Светињата над Светиите“ (Канон,VII песна, 3 тропар).

Службата на самиот празник ги наситува со истите чувства, но сега со поопширни и витални песнопојки:

“Изгреа радосен ден и од сите почитуван празник. Зашто денес се воведува во храмот Господов, Таа, која пред да роди и по раѓањето остана Дева. И старецот Захариј, таткото Претечов, се радува и радосно возвестува:“

“Во светиот храм дојде закрилницата на јадосаните, за да се освети во светилиштето на Царот на се. Да се весели и праотец Јоаким и Ана да се радува, бидејќи место три годишна јуница, ја принесоа за дар на Бога непорочната Владичица.“

“Мајки – радувајте се, девици – веселете се, неплодни – ликувајте, зашто се отвори за нас царството небесно, предречената сецарица. Радувајте се, луѓе, и веселете се!“ (Слава и ниње на литиите од Леонтиј Магистер).

“Сенепорочната Дева се воведува денес во храмот, за да се подготви за лежиште на Бога. Денес најчистата и света, како тригодишна јуница се воведува во Светињата над Светиите. Нека и ние како и Ангелот да воскликнеме:“

“Радувај се, единствена благословена меѓу жените!“ (Слава и ниње на хвалитне стихири од Леонтиј Магистер).

“Дево, Мајко Божја, од пророците проповедана, од апостолите славена, пофалба за мачениците, духовна обнова за земнородените, преку тебе се помиривме со Бога. Затоа го почитуваме твоето воведување во храмот Господов, и заедно со ангелите и ние, спасените по твоите молитви, торжествено ти пееме: Радувај се!“ (1 стихира на Господи возвах).
“Света и непорочна Дева се воведува од Светиот Дух во Светињата над Светиите, и Ангел Божји ја поткрепува. Стана најсвет храм за нашиот Свет Бог, Кој нејзе ја освети, а нашата природа се обожи“ (4 стихира на Господи возвах).

“Богоневесто Владичице, наскоро по твоето раѓање ти беше воведена да се воспитуваш во светилиштето како осветена. Тогаш беше испратен Ангел Гаврил, да ти донесе храна. Небесните сили се исполнија со неискажива радост, откако го видоа Духот Свети, дека се населува во тебе.“

-Затоа, пречиста и неосквернета Мајко Божја, која се славиш и на небото и на земјата, спаси го нашиот човечки род (слава и ниње на Господи возвах).
“Ангелите, кога го гледаа влегувањето на Пречистата во храмот, се чудеа како девицата влегува во Светилиштето“ (припев-величание IX песна).

“Достојно е да ја возхвалиме отроковицата Марија, која од древноста пророците ја предизвестија како стомна, жезол, скрижал и несечена планинска скала, зашто денес таа се воведува во Светилиштето да посвети на Господа“ (светилен).

Понесена од тие песнопоења и нашата душа отпочнува да го величи воведувањето во храмот Господов и благословена од рацете на свештениците Богородица.

Од книгата Богородично евангелие, ќе ја најдете на ова Веб страница во целост на линкот „Издавачка дејност и на Нашата Православна црква“

Отец Митко Попоски
Виндзор Канада 2022